En Sıcak Konular

Nuri Gürgür
Konuk Yazar - turkocagi.org.tr
Nuri Gürgür
7 Ocak 2020

Trump Çok Tehlikeli Bir Kumar Oynuyor



İran’ın paramiliter ordusu Devrim Muhafızları’nın Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Komutan Yardımcısı Ebu Mehdi el Mühendis’in Bağdat Havaalanı çıkışında ABD’nin düzenlediği operasyon sonucu öldürülmeleri bölgede yıllardır yaşanan istikrarsızlığı, gerilimi ve çatışmaları çok daha tırmandıracak vahim bir olaydır.

Kasım Süleymani İran’ın milli kahramanı ilan edilmişti. Şiiler arasında “yaşayan şehit” diye anılıyordu. İran’ın otuz yıldır Ortadoğu’da İslam devrimini yaygınlaştırma adıyla Şiilik üzerinden yürüttüğü Fars milliyetçiliği hareketinin hem askeri hem de siyasi liderliğini yapıyordu. Irak’ta, Suriye ve Lübnan’da yaşanan kanlı çatışmaların tümünde vardı. Kudüs Gücü adıyla, İran’ın sınır ötesi operasyonel gücü işlevini yapan birliklerini cephelerde bizzat yönetiyordu. Doğrudan dini lider Ali Hamaney’e bağlıydı, sadece ona karşı sorumluydu.

Ülkesinde bu derece büyük itibara sahip bulunan 1957 doğumlu Süleymani’nin eğitimi ilkokuldan ibaretti. Maddi ihtiyaçtan dolayı okuyamamış, çok erken yaşta Devrim Muhafızları örgütüne katılmıştı. Özellikle İran-Irak savaşındaki başarılarından dolayı terfi etmiş, örgütün önemli isimlerinden biri haline gelmişti.

İlk Körfez Harekâtı sonrasında Kuzey Irak’ta Talabani ile Şiiler arasında yakınlık kurarak İran’ın nüfuzunun artmasına zemin hazırlayarak itibarını artırdı. General yapıldı. Hamaney’in güvenini kazanarak İran’ın askeri ve politik stratejisinin en önemli organı konumundaki Kudüs Gücü’nün başına getirildi. İkinci Körfez Harekatı sonrasında Irak’ta, ardından İsrail-Hizbullah savaşında Lübnan’da ve nihayet iç savaşın başladığı Suriye’de İran paramiliter güçlerine kumanda eden, Şii Hilal’i projesini görünür hale getiren Kasım Süleymani, kendine bağlı Şii milisleri ve Lübnan’daki Hizbullah’ı cepheye sürerek Esad’ın iktidarda kalmasını sağladı. Esad güçleriyle muhalifler arasındaki çatışmalarda onun yönettiği Şii milisler, halkı sindirip direnişi kırmak amacıyla acımasızca katliamlar yaptılar. Aylarca kuşatma altında tutulan, açlıktan ölüm noktasına getirilen, şiddetli hava bombardımanı ve varil bombalarıyla harabeye çevrilen Halep’e giren rejim güçlerinin başında Süleymani vardı ve cesetlerin üzerine basarak muzaffer bir komutan tavrıyla dolaşıp poz veriyordu.

ABD yönetimi O’nun faaliyetlerinden çok rahatsızdı. Her an bir suikast düzenleyip bertaraf edebilirlerdi. Ancak hem oğul Bush hem de Obama döneminde, bölgede çatışmalara yol açabileceği kaygısıyla bu yol tercih edilmedi. İran’ın daha yumuşak yöntemlerle kontrol altında tutulabileceği düşünüldü.

Kudüs Gücü’nün IŞİD ile etkili şekilde mücadele yapması ve Sünni karşıtlığı nedeniyle, Washington yakın zamana kadar bu grubu bir koz olarak elinde tutmak istiyordu. Ancak geçen ay yaşananlar bunun mümkün olmadığını ortaya koydu. Bağdat’taki ABD elçilik binasının İran yanlısı Haşdi Şabi militanları tarafından sarılıp duvarlarının ateşe verilmesi, Irak’taki bazı Amerikan üslerine roketli saldırı düzenlenip bir sivil Amerikan vatandaşının öldürülmesi üzerine Başkan Trump, saldırı talimatını verdi. Irak’taki bazı Hizbullah üslerine düzenlenen roketli saldırılarda en az 25 İran yanlısı öldürüldü. Trump bu yapılanın ilk adım olduğunu İran’a çok daha ağır bedel ödeteceklerini söylerken, aslında ciddi bir sinyal vermiş oluyordu. Nitekim birkaç gün sonra düzenlenen bu saldırıyla tehdidini fiiliyata koymuş oldu.

Öldürülen Cumhurbaşkanı Ruhani olsaydı muhtemelen İran halkı ve Şiiler üzerindeki etkisi bu derece derin ve yakıcı olmazdı. Devrim Muhafızlarından ve hatta Kasım Süleymani’nin sert tutumundan rahatsızlık duyanlar da dahil, Şiiler’in tamamı, bu suikastı doğrudan kutsallarına yapılan bir tecavüz olarak gördüklerinden aralarındaki anlaşmazlıkları bir kenara bırakıp mukabele amacıyla bir araya gelmeye başlayabilirler. ABD’nin bu olayın ardından dört Haşdi Şabi yöneticisini daha vurması, Trump’ın olayları daha da tırmandırma niyetinde olduğunu, İran’ın karşı eylemler başlatması durumunda rafineleri de vurup petrol üretemez duruma getirme tehdidini gerçekleştirebileceğini gösteriyor.

ABD’de siyasetçiler basın ve kamuoyu İran konusunda ikiye bölünmüş durumda. Cumhuriyetçiler Trump’ın saldırgan politikasını haklı bulup desteklerken, Demokratlar gerilimin uzun sürecek kanlı çatışmalara yol açacağını, Amerika’nın bundan zarar göreceğini öne sürüp karşı çıkıyorlar.

İran geri adım atıp, Rusya ve Çin’in de desteğiyle olayı BM’lere ve uluslararası platforma taşır mı? Bu şu sırada zayıf bir ihtimaldir. Çünkü hem mevcut rejimin zihniyet dünyası hem de Fars milliyetçiliğinin Şiilikle harmanlanan emperyalist siyasi paradigması bu tercihi yapmaya uygun değildir. Ancak mukabeleye karar vermeleri halinde bunu hudutlarının dışında Lübnan, Irak ve belki Suriye’de uygulayarak İran’ı çatışma alanı dışında tutmaya çalışabilirler.

Trump, bölgede gerilimi barışa tehdit oluşturacak aşamaya getirebilecek eylemlerle öncelikle politik bir kumar oynuyor. Amerikan halkının milli duyguları üzerinden yaklaşan başkanlık seçimlerinde avantaj sağlamak istiyor. Bunun yanı sıra İran emperyalizminin sembolü konumundaki bir ismi bertaraf ederek Tahran’ın Şiiler üzerindeki nüfuzunu kırdığını, daha bağımsız hareket edebilmelerine zemin hazırladığını düşünüyor.

İsrail’in yanı sıra Mısır, Suudi’ler ve Körfez ülkeleri yapılanları memnuniyetle karşıladılar. Fakat bu tablonun farklı yanı da var. Irak Hükümeti, ABD’nin bölgedeki varlığı açısından çok önemli olan ülkedeki üsleri ve askeri varlığı istemeyen bir karar alıp boşaltılmasını talep ederse Amerika direnip kalmaya çalışır mı? Ortaya çıkacak uluslararası büyük baskıyı görmezlikten gelir mi? Dünya ekonomisinde yaşanması muhtemel kriz kendisini de vurmaz mı?

Türkiye, nereye kadar gideceği belirsiz olan bu gelişmelerden, özellikle ekonomik konularda ister istemez olumsuz etkilenecektir. Ancak bunun olabildiğince sınırlı kalabilmesi için son derece dikkatli bir politika izlenmesi gerekiyor. On üç yıl önce ABD-İran arasında yaşanan nükleer problemde Ankara’nın Washington’u karşısına alarak Tahran’a verdiği güçlü desteğin karşılığını bulamadığını unutmadık. PKK sorunu dahil en önemli meselelerde Tahran yanımızda ısrarla yer almadı. İran yönetimi Türkiye’yi dayanışma yapılması gereken bir komşu olarak değil geleneksel egemenlik hülyalarının rakibi gibi gördü. Ama biz meseleye farklı bakmak, rasyonel değerlendirmek durumundayız. Gücümüzün yettiği ölçüde tarafları itidalli olmaya, basiretli davranmaya teşvik etmeliyiz. İran halkının zarar görmesini asla istemeyiz. Yöneticilerinin tutumu bu tavrımızı değiştirmez; çünkü her şey bir yana, İran’da 30 milyondan fazla soydaşımız yaşıyor.

Kaynak:  https://www.turkocaklari.org.tr/yazar/nuri-gurgur/trump-cok-tehlikeli-bir-kumar-oynuyor-9852




Bu yazı 5,647 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 3 Mart 2022 Sadi Somuncuoğlu Gök Kubbede Hoş Bir Seda Bırakarak Hakk'a Yürüdü
    • 14 Aralık 2021 TÜRKLERİN BİRLİĞİ ÜLKÜSÜNDE TARİHİ BİR AŞAMA
    • 25 Mart 2021 MEHMET GENÇ - İlim Dünyamızdan bir Yıldız Daha Kaydı
    • 27 Mart 2020 Koronavirüs Salgını ve Türkiye
    • 2 Mart 2020 Suriye Bataklığında Boğulmamak İçin
    • 19 Şubat 2020 Kıbrıs Türkleri Sınav Arifesinde
    • 7 Ocak 2020 Trump Çok Tehlikeli Bir Kumar Oynuyor
    • 1 Ocak 2020 Doğu Akdeniz Satrancı ve Türkiye
    • 10 Aralık 2019 NATO Zirvesi ve Türkiye
    • 17 Kasım 2019 Görüşmeler de Sorunlar da Devam Ediyor
    • 19 Mart 2019 2019 Zor Bir Yıl Olacak
    • 9 Mart 2019 Marmara Depremi- Pusudaki Büyük Tehlike
    • 1 Mart 2019 9 Mart Olayı ve 12 Mart Müdahalesi- Darbeye Karşı Darbe
    • 14 Şubat 2019 Ozan Arif Çağımızın Dede Korkut'u Hakk'a Yürüdü
    • 25 Ocak 2019 12 Eylül Zulümlerinin Baş Mimarı Nurettin SOYER
    • 5 Kasım 2016 Sorunlarımızın Temel Nedeni: Kaliteli Eğitim Ve Hukuk Devleti Zafiyeti
    • 27 Eylül 2016 Sorunlarımızın Temeli; Eğitim Meselesi
    • 20 Temmuz 2016 Menfur Darbe Girişimi ve Sonrası
    • 12 Şubat 2016 PKK Terörü-Etnik Fitne Ve Terörle Mücadele Eylem Plnı Bağlamında Yüz Yıl Sonra Yeniden Beka Güvenlik Ve Bütünlük
    • 1 Ocak 2016 Özyönetim Bildirgesi Yahut Ayrılış Manifestosu

    Yazarlar

    En Çok Okunan Haberler

    Şirket Haberleri ŞİRKET HABERLERİ


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    9,012 µs